Normaal als immaterieel erfgoed, plus een nieuw boek
In dit artikel:
Het Anhangerschap Normaal en journalist/auteur Dolf Ruesink hebben bij het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) een aanvraag ingediend om de levensstijl, uitdrukkingen en feestcultuur rond de Achterhoekse rockband Normaal als immaterieel erfgoed te laten erkennen. Tijdens de perspresentatie van Ruesinks nieuwe boek De Schatkamer van Normaal in Museum Smedekinck (Zelhem) noemde Frank Hemeltjen van KIEN de bijdrage van Normaal aan streektaal en plattelandscultuur treffend en positief, maar herinnerde eraan dat een Unesco-gerelateerde erkenning een concreet plan vereist om het erfgoed voor de toekomst te borgen.
De Schatkamer van Normaal is een rijk geïllustreerd naslagwerk met vrijwel alle concerten van de band (Ruesink schat zo’n 99 procent van ruim 3.000 shows), een omvangrijke verzameling posters en de volledige discografie. Het boek is opgezet als een mix tussen kijk- en naslagwerk: fans krijgen onder meer de mogelijkheid bij gehouden concerten een vinkje te zetten. Ruesink, die al decennialang Normaal volgt — teruggaand op het iconische optreden op Hemelvaartsdag 1975 in Lochem — bouwde decennialang archieven op en zette al eerder publicaties over de band uit, waaronder Feesten als Wilde Beesten en het oudere Wat is Normaal.
Voor de reconstructie van concertdata hanteerde Ruesink strenge criteria: elk optreden moest door minstens twee bronnen worden bevestigd. Hij gebruikte onder andere posters, werkstaatjes van voormalige roadies, persoonlijke agenda’s en het geheugen van gitarist Paul Kemper. Daardoor bleef een aantal optredens buiten beschrijving, zoals ongeregistreerde try-outs op scholen, kazernes en instellingen en een mysterieus feest in Oostenrijk waarvoor details ontbreken. Ruesink roept mensen met aanvullende informatie op zich te melden — mogelijk voor een toekomstige herdruk.
Het boek schetst ook typische anekdotes uit Normaal’s geschiedenis: de snelle doorbraak na optredens waarvoor de band soms slechts kratten bier vroeg, het spel met een ietwat ruig imago en de chaotische administratie in de begindagen (soms contracten die bewust verdwenen), tegenover de professionele boekhouding van latere jaren. Tijdens de presentatie vertelde Adriaan Hoes (zoon van producer Johnny Hoes) over de warme ontvangst die de band kreeg in zijn studio, ondanks media-ophef rond incidentsucces.
De publiekspresentatie van De Schatkamer van Normaal vindt plaats op zondag 16 november bij Museum Smedekinck aan de Pluimersdijk in Zelhem (14.00–18.00 uur). Op die laatste dag van de expositie over 50 jaar Normaal treden Bezzem op en verzorgt Ruesink twee presentaties over het boek. Kaarten zijn te koop via het museum. Het boek (Erfgoed Uitgevers, prijs ca. €25) fungeert zowel als eerbetoon voor anhangers als als gedetailleerd archief van de band die een spilfunctie vervult in de regio‑ en dialectcultuur.